Przemysław Kaliszuk, W poszukiwaniu autentyczności („Akcent” 3/2016):
„Z jednej strony opowieść opiera się na kilku nierozwiązywalnych tajemnicach, co nadaje przedstawionym wydarzeniom posmak kryminalnych nieledwie poszukiwań i pogłębia egzystencjalne wybory bohaterów. Z drugiej strony naszkicowane środowiska, z których pochodzą Anna i Bernard – ich otoczenie, praca, znajomości – tworzą społeczne tło, co pozwala widzieć w powieści obyczajowy szkic epoki. Równocześnie Grzegorz Filip stawia w centrum relacje międzyludzkie, starając się nakreślić ich źródła, prawdziwe motywacje i psychologiczne zawiłości kryjące się za pozornie prostymi decyzjami”.
W tym samym numerze „Akcentu” znalazła się moja proza – fragment dłuższego opowiadania Iluminacja, które w zbiorze pod tym samym tytułem ukaże się w Wydawnictwie Norbertinum.
Piotr Müldner-Nieckowski (pisarze.pl):
„Pisarz stosuje środki, których w romansach spod znaku Harlequina nie ma, nie zajmuje się schematami rodem z serialu telewizyjnego, nieistotnymi szczegółami typu zachwycający gatunek wina i irytujący kolor firanki, ale tym co dla nas jest ważne, co się dzieje wokół nas, skąd pochodzimy, co poprzedzało naszą dorosłość, jaki jest ten świat i jak w nim dzieją się sprawy codzienne, te nadzwyczajne, które są zwykłe. Pod koniec świat gaśnie, ale nie bezrefleksyjnie. Polecam”.
Tak, to jest to! Książki słucha się świetnie. A na dodatek, skoro już głos przyszedł do mnie z zewnątrz, znalazłem w niej nowe rzeczy, co było niespodzianką.
Tym razem moją powieść czyta ciepłą, miłą barwą doświadczona aktorka. Może bohaterce tej książki posłuży kobiecy ton narracji? Przekonamy się. Joanna Gajór jest absolwentką wydziału lalkarskiego, a u lalkarzy głos to podstawa. Dobrze to pamiętam z czasów, gdy terminowałem w pracowni plastycznej lubelskiego Teatru Lalki i Aktora.
Zapowiadało się dobrze: poznaje się dwoje ludzi, zakochuje się w sobie, a w tle ciekawe zdarzenia, ale kiedy dotarłam w zasadzie do samej końcówki książki, to mnie zabiło, i to niestety nie było pozytywne. Chyba do końca nie zrozumiałam zakończenia, ale spodziewałam się zdecydowanie czegoś lepszego, bo może język w powieści nie był jakiś cudowny, to jednak dobrze się czytało. Ale koniec niestety zepsuł według mnie wszystko, co było wcześniej. Z jednej strony powieść ma super potencjał, ale szkoda, że podsumowanie historii takie nieciekawe. A tak dobrze się zapowiadało…. Lenka, lubimyczytac.pl
Ciekawe, czy ma to wpływ (a jeśli tak, to jaki) na efekty ich pracy krytycznej, dobór tematów, podejście metodologiczne, pomysły formalne, odmianę języka opisu, metody wartościowania zjawisk literackich, stabilność istniejących hierarchii, balans między subiektywnym i obiektywnym itd. Czy istnieje coś takiego, jak akademicki szlif tekstów krytycznoliterackich? Czy mamy do czynienia z uzawodowieniem, „dyktatem akademickości” i hermetyzacją dyskursu w krytyce? Czy życie literackie staje się powoli częścią życia akademickiego?
Warszawskie Targi Książki. Ile tam książek było, nikt chyba nie zliczył, porachowano za to autorów i wyszło tysiąc. To trochę mniej niż pułk, ale więcej niż samodzielny batalion. Jak ich rozpoznać? E, bez przesady, wielu znamy z ekranów, inni mieli tabliczki. Przez dwie godziny byłem członkiem tej formacji. Siedząc przy stoliczku, czułem się silny siłą oddziału, potęgą pisarskiej kompanii, myślałem o tym, jakie przyczółki mogłaby ona zdobyć i utrzymać. Obserwowałem przesuwający się obok tłum. Nogi, nogi, setki nóg…
Trochę na lewo rezydował boso w postawie wyprostowanej Wojciech Cejrowski, nieco na prawo siedziała Krystyna Janda (ostatnio walczy z dyktaturą, jej fotografia trafiła na pierwszą stronę gazety). A może była to Krystyna Sienkiewicz? Chwytałem więc raz i drugi pogardliwe spojrzenia przechodzących, które mówiły: „Co robisz między nimi? Czym sobie zasłużyłeś na to szacowne towarzystwo?”. Mój wzrok był bezradny wobec tych niemych oskarżeń.
„Więc awansowałeś!” – zauważyła spotkana koleżanka dziennikarka, i nie zdążywszy wyjaśnić, jak to rozumie, poleciała na spotkanie z literaturą katalońską.
W sobotę, 21 maja, między godz. 11.00 i 13.00 będę podpisywał nową książkę na Warszawskich Targach Książki. Serdecznie zapraszam.
Promocja miała charakter wyjątkowy. Światowy Dzień Książki sprawił, że wystąpiłem w towarzystwie Szekspira i Cervantesa, a panie: dyrektor Danuta Kawałko i Halina Zielińska ciekawie moderowały przebieg rozmowy. Wreszcie publiczność, wciągnięta, zadająca pytania, wśród której znalazło się wiele bliskich mi osób, stworzyła atmosferę. Rozmowa zagęściła się do tego stopnia, że byłbym zapomniał o przeczytaniu fragmentu książki, a przecież wyjątkowo lubię czytać publicznie swoją prozę.
Spotkanie autorskie w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie poprowadziła energicznie według własnego scenariusza Ewa Hadrian. Czy sprostałem jej pytaniom – ocenili słuchacze.
Publiczność w urokliwym wnętrzu Czytelni Naukowej, gdzie w latach studiów spędziłem nad książkami niejedną godzinę. Jak to bywa na pierwszym spotkaniu z nową książką, przyszła rodzina i przyjaciele, ale też pisarze, ludzie kultury i czytelnicy.
Moja proza w interpretacji Doroty Julianny Mościbrodzkiej brzmi mocniej i ostrzej niż w mojej głowie, gdy sam czytam. To ciekawe doświadczenie i zachęta do szukania w sobie innych głosów.
Egzemplarze książki, słabo dostępnej w lubelskich księgarniach, rozeszły się w całości, było więc co podpisywać.
grzegorz filip. blog literacki 